ยาเป๊ป (PEP) ตัวเลือกทางการแพทย์ที่มีผลวิจัยรองรับแล้วว่าช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ในกรณีฉุกเฉินหลังสัมผัสเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพมากถึง 80% เมื่อใช้ยาได้ภายใน 72 ชั่วโมงแรกและมีความต่อเนื่องสม่ำเสมอ สำหรับผู้ที่มีความกังวลว่าตนเองหรือบุคคลใกล้ชิดมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV หรือไม่ สามารถเข้ารับการตรวจร่างกายและตรวจเลือดได้ที่โรงพยาบาล สถานพยาบาล คลินิกใกล้บ้าน เพื่อช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีในกรณีฉุกเฉินได้อย่างทันท่วงที
มารู้จักกับยาเป๊ป (ยา PEP)
ยาเป๊ป ยา PEP (Post-Exposure Prophylaxis) เป็นตัวยาที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชไอวีในกรณีฉุกเฉินหลังการสัมผัสเชื้อมาแล้ว โดยส่วนใหญ่ประกอบไปด้วยตัวยาต้านไวรัส 3 ชนิด ได้แก่ Tenofovir, Emtricitabine และ dolutegravir ทั้งนี้แพทย์จะปรับสูตรตัวยาที่ใช้ให้มีความเหมาะสมกับผู้ป่วยเป็นแต่ละรายไป โดยพิจารณาจากหลายๆ ปัจจัย ได้แก่ ลักษณะและระยะเวลาที่ได้รับเชื้อ ประวัติสุขภาพและโรคประจำตัวอื่นๆ เพื่อให้การใช้ยาเป๊ปเพื่อช่วยต้านเชื้อเอชไอวีเป็นอย่างมีประสิทธิภาพและมีความปลอดภัยมากที่สุด
ส่วนประกอบของยาเป๊ป
ยาเป๊ป กินยังไง ต้องกินนานแค่ไหน?
หากสงสัยว่าตนเองเข้าข่ายกลุ่มเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัส HIV หลังการสัมผัสเชื้อควรรีบเข้าพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่โรงพยาบาล หรือคลินิกใกล้บ้าน เพื่อประเมินหาความเสี่ยงและเริ่มกินยา PEP เพื่อป้องกันการติดเชื้อได้ทันเวลา โดยจะต้องกินยาเป๊ป ตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ดังนี้
- หลังการประเมินความเสี่ยงและตรวจเลือด แพทย์จะสั่งจ่ายยา PEP สูตรตัวยาที่มีเหมาะสม โดยจะต้องเริ่มกินยา PEP เม็ดแรกทันทีภายใน 72 ชั่วโมง
- กินยา PEP ต่อเนื่องทุกวัน เป็นเวลา 28 วัน และควรกินยาเป๊ปในช่วงเวลาที่ใกล้เคียงกัน
ใครบ้างที่ควรกินยาเป๊ป?
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีเชื้อ HIV โดยไม่ได้มีการป้องกัน หรือป้องกันแล้วแต่ถุงยางอนามัยเกิดการฉีกขาดหรือแตก
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ตั้งใจและไม่ได้ป้องกัน เช่น ผู้ที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ
- ผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับกลุ่มเสี่ยงและสัมผัสสารคัดหลั่งที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อบริเวณผิวหนังที่มีแผลเปิด
- ผู้ที่มีประวัติเคยใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
ใครบ้างที่ควร กินยาเป๊ป?
ก่อนกินยาเป๊ป (PEP) ต้องทำอะไรบ้าง?
ยาเป๊ป ยา PEP เป็นตัวยาชนิดฉุกเฉินจึงไม่แนะนำให้เริ่มและหยุดใช้ยาด้วยตนเอง ทั้งนี้ก่อนเริ่มกินยาเป๊ป ผู้ป่วยควรเข้าพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่โรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลคลินิก ใกล้บ้าน เพื่อประเมินความเสี่ยงและทำการตรวจเลือดหาเชื้อไวรัส HIV รวมไปจนถึงการประเมินสภาวะสุขภาพอื่นๆ เช่น การตั้งครรภ์ การตรวจค่าตับและค่าไต และโรคทางเพศสัมพันธ์ หากผู้ป่วยเข้าข่ายกลุ่มเสี่ยงแพทย์จะพิจารณาสั่งจ่ายยาเป๊ปด้วยสูตรที่เหมาะสมและแนะนำวิธีการกินยา PEP รวมถึงการดูแลตนเองในระหว่างการกินกินยา PEP ยาต้านเชื้อ
ประสิทธิผลในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี
ยาเป๊ป ยาต้านฉุกเฉิน มีประสิทธิผลในการป้องกันการติดเชื้อ HIV ได้มากถึง 80% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย ทั้งระยะเวลาที่เริ่มใช้ยาเป๊ป ปริมาณความเข้มข้นของเชื้อที่ได้รับ สภาวะสุขภาพของผู้ป่วย วิธีการดูแลตัวเองหลังกินยาเป๊ป รวมไปจนถึงความสม่ำเสมอในการกินยาต้านเชื้อของผู้ป่วย เพราะฉะนั้นแล้วหากรู้ตัวไวและเริ่มใช้ยาได้ทันเวลา ก็จะช่วยเพิ่มประสิทธิผลในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีได้มากขึ้น
พบแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงก่อนรับยาเป๊ป
หากตรวจพบว่าตนเองอาจเป็นกลุ่มเสี่ยงหลังจากที่ได้สัมผัสเชื้อไวรัส HIV สามารถเข้ารับการประเมินความเสี่ยงได้ที่โรงพยาบาล หรือคลินิก ใกล้บ้าน เพื่อเริ่มการใช้ยาเป๊ปได้อย่างทันท่วงที ที่อินทัชเมดิแคร์ คลินิกเวชกรรม สาขา ใกล้ฉัน เราพร้อมให้บริการเพื่อช่วยประเมินความเสี่ยงการรับเชื้อไวรัสเอชไอวีโดยทีมเจ้าหน้าที่ พยาบาลและแพทย์ผู้ชำนาญการ ที่ได้มาตรฐาน แม่นยำและรวดเร็ว พร้อมตัวยา PEP เพื่อป้องกันโอกาสการติดเชื้อไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย
บทความแนะนำ
