สมองคืออวัยวะที่สำคัญมาก เพราะเป็นเหมือนศูนย์ควบคุมที่คอยสั่งการทำงานต่าง ๆ ของร่างกายให้เป็นปกติ แต่เมื่อเกิดการบาดเจ็บขึ้นมาก็ถือว่าเป็นจุดที่เสี่ยงอันตรายมาก ๆ โดยเฉพาะการอักเสบที่มักจะเกิดขึ้นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ถ้าเกิดการอักเสบที่สมองก็อาจจะทำให้เสี่ยงที่จะเสียชีวิตได้ จึงต้องมีการป้องกันและรักษาเป็นอย่างดี
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เกิดจากอะไร?
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบนั้นเกิดจากหลายสาเหตุ โดยสิ่งที่จะทำให้เกิดการติดเชื้อจนอักเสบได้นั้นก็มีทั้งเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส ส่วนมากแล้วโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบของคนเรามักจะเกิดจากไวรัส โดยเฉพาะในหน้าร้อน เพราะมีเป็นจำนวนมาก แต่อาการจะไม่รุนแรงเท่ากับการติดเชื้อจากแบคทีเรีย ที่แม้จะพบได้ยาก แต่มีความร้ายแรงมาก อาจจะทำให้เสียชีวิตเลยก็เป็นได้
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ จากการติดเชื้อไวรัส
อาการของเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบนั้นไม่ว่าจะเกิดจากแบคทีเรียหรือไวรัสอาการเริ่มต้นก็จะคล้าย ๆ กัน คือ มีไข้ขึ้นสูงกะทันหัน คอแข็ง ก้มคอไม่ได้ ปวดหัวอย่างรุนแรง ปวดตามข้อ มีอาการแพ้แสงหรือไวต่อแสงมากกว่าปกติ เบื่ออาหาร กลืนอาหารได้ลำบาก อาเจียน มึนงง เบลอ สับสน ชัก ถ้าอาการรุนแรงจะค่อย ๆ ซึมและหมดสติ
อาการของเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
เยื่อหุ้มสมองอักเสบเฉียบพลัน
เมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะเยื่อหุ้มสมองอักเสบเฉียบพลัน ถือว่าเป็นอาการป่วยที่อยู่ในภาวะฉุกเฉิน จำเป็นต้องมีการวินิฉัยและทำการรักษาอย่างถูกต้องและรวดเร็ว เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของโรคอื่น ๆ ได้ สาเหตุของการเกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเฉียบพลันนั้นมักจะเกิดจากการกระจายของเชื้อก่อโรคจากกระแสเลือด ทำให้เกิดการอักเสบที่เยื่อหุ้มสมอง ซึ่งการอักเสบนี้จะกระจายไปยังส่วนอื่น ๆ เช่น ที่น้ำไขสันหลังได้อีกด้วย
จึงต้องรีบพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจทั้งระบบทั่วไปและระบบประสาทของผู้ป่วยอย่างละเอียด โรคนี้สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันปกติ หรือภูมิคุ้มกันบกพร่องก็สามารถเป็นได้ จึงจำเป็นต้องมีการดูแลรักษาและติดตามอาการอย่างใกล้ชิดในทุกกรณี
เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อวัณโรค
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อวัณโรค Tuberculous Meningitis หรือ TBM เป็นโรคที่มีความอันตรายเป็นอย่างมาก เพราะเป็นโรคชนิดรุนแรงของเยื่อหุ้มสมองและไขสันหลัง
อาจจะต้องมีการรักษานานถึง 9-12 เดือน หรืออาจจะนานกว่านั้น เพื่อเป็นการป้องกันการเกิดโรคซ้ำอีกครั้ง ผู้ป่วยต้องทำตามคำแนะนำแพทย์อย่างเคร่งครัด กินยาเป็นประจำ เพื่อป้องกันการทรุดหนักหรือการเป็นซ้ำหลังจากรักษาหายแล้ว
เยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารก
เมื่อเกิดโรคร้ายแรงกับลูกน้อย พ่อแม่ ผู้ปกครองต่างก็รู้สึกกังวลใจกันเป็นอย่างมาก ซึ่งโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารกก็เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งโรคอันตรายที่จำเป็นต้องมีการเตรียมตัวป้องกันเป็นอย่างดี เพื่อไม่ให้ลูกของคุณเป็นโรคนี้ได้ โดยสาเหตุก็คือการติดเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัสเหมือนกับโรคของผู้ใหญ่ พ่อแม่ ผู้ปกครองจึงต้องหมั่นดูแลเรื่อความสะอาดเป็นอย่างดี ไม่พาเด็กทารกหรือเด็กเล็กไปในสถานที่แออัด ไม่สะอาด และจำเป็นต้องรับวัคซีนตามที่แพทย์แนะนำ เช่น วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ เพราะโรคไข้หวัดใหญ่นั้นเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่จะทำให้เด็กเกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารกได้
ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ เพื่อป้องกันโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารก
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ รักษาหายไหม
เมื่อมีอาการและตรวจพบโรคเรียบร้อยแล้ว ผู้ป่วยจึงเริ่มเข้าสู่กระบวนการรักษาอย่างจริงจัง ซึ่งการรักษาก็จะขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อที่ผู้ป่วยติดมา ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรียหรือไวรัส ถ้ามีอาการของการเป็นโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเฉียบพลันก็จะต้องยิ่งทำการรักษาให้ไวที่สุด ส่วนใหญ่แพทย์จะทำการรักษาโดยการให้ยาปฏิชีวนะเข้าเส้นเลือดดำเพื่อฆ่าเชื้อ ถ้ามีการดูแลรักษาที่ดี อาการของโรคก็จะค่อย ๆ ดีขึ้นภายใน 2 สัปดาห์
การพยาบาล โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
การดูแลผู้ป่วยเยื่อหุ้มสมองอักเสบนั้นจำเป็นที่จะต้องแยกผู้ป่วยออกจากผู้ป่วยโรคอื่น ๆ ควรให้อยู่ในห้องที่เงียบสงบและมืดสลัว เพื่อป้องกันการกระตุ้นจะเสียงและแสง ตรวจดูสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง หรือถ้าผู้ป่วยที่มีอาการหนักก็ควรตรวจทุก 2 ชั่วโมง สังเกตอาการซึม ตรวจการหายใจ หากมีไข้ควรเช็ดตัวเพื่อลดไข้บ่อย ๆ ถ้าผู้ป่วยหมดสติ ไม่รู้สึกตัว ควรพลิกตัวทุก 2 ชั่วโมง และจัดหมอนให้สูงกว่าศรีษะเพื่อช่วยลดอาการบวมของสมอง
