เมื่อมีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่รอคอยมาตลอดก็คือวันที่ลูกของตัวเองจะคลอดออกมาได้อย่างแข็งแรงปลอดภัย ซึ่งในปกติแล้วก็จะให้เวลาประมาณ 9 เดือน แต่ถ้าเกิดความผิดปกติก็อาจจะทำให้เกิดการตั้งครรภ์เกินกำหนดได้ ซึ่งจะมีอันตรายและส่งผลต่อทารกในครรภ์อย่างไรบ้าง วันนี้เรามีข้อมูลมาฝากกัน
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการตั้งครรภ์เกินกำหนด
การตั้งครรภ์เกินกำหนด หรือ Post term pregnancy คือการรที่แม่ตั้งครรภ์ยาวนานมากกว่า 42 สัปดาห์ขึ้นไป แต่ยังไม่สามารถคลอดได้ หรือยังไม่มีสัญญาณว่าจะคลอดแบบธรรมชาติได้ ซึ่งสาเหตุของการตั้งครรภ์เกินกำหนดนั้นยังมีไม่แน่ชัด อาจจะเกิดจากความผิดปกติของทารกในครรภ์ หรืออาจะเกิดจากความคลาดเคลื่อนในการนับวันที่ประจำเดือนมาของแม่ก็เป็นไปได้ แต่โดยปกติแล้ว
และนอกจากนี้ เมื่อแม่มีการตั้งครรภ์เกินกำหนดในครั้งแรกแล้ว ในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไปก็มีโอกาสที่จะตั้งครรภ์เกินกำหนดได้มากขึ้น
โดยปกติแล้ว คุณแม่ตั้งครรภ์ส่วนใหญ่จะใช้ระยะเวลาในการตั้งครรภ์อยู่ที่ 40 สัปดาห์ โดยจะนับจากวันแรกที่ประจำเดือนมาครั้งสุดท้าย แล้วบวกเพิ่มไป 280 วัน ก็จะเป็นการกำหนดวันคลอดได้คร่าว ๆ แต่ถ้ามีการคลอดก่อนกำหนดไม่เกิน 2 สัปดาห์ก็ยังถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ เพราะอาจจะมีปัจจัยในการนับวันคลาดเคลื่อนได้ โดยเฉพาะคุณแม่ที่ปกติจะมีปัญหาเกี่ยวกับประจำเดือนที่มาไม่สม่ำเสมอ ก็จะทำให้การนับวันคลาดเคลื่อนได้ง่าย
แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อถึงกำหนดคลอดแล้วจริง ๆ ร่างกายของคุณแม่จะมีการสร้างฮอร์โมนที่ช่วยกระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัว เป็นการกระตุ้นให้เด็กทารกคลอดออกมาได้ แต่ถ้าตั้งครรภ์เกินกำหนดแล้วยังไม่มีสัญญาณเตือนการคลอด แพทย์ก็จะต้องหาวิธีโดยการชักนำการคลอด หรือเร่งคลอดเพื่อให้เด็กทารกได้คลอดออกมาให้เร็วและปลอดภัยที่สุด
การที่แพทย์จะวินิจฉัยการการตั้งครรภ์เกินกำหนด หรือ Post term pregnancy นั้น จะต้องดูปัจจัยหลาย ๆ อย่างประกอบกัน โดยจุดที่สำคัญที่สุดก็คือประวัติการเป็นประจำเดือนครั้งสุดท้ายของคุณแม่ ความสม่ำเสมอของประจำเดือนในช่วงเวลาปกติ ประวัติการคุมกำเนิด และวันที่มีการมาฝากครรภ์ เพื่อประเมินและนับจำนวนวันได้ถูกต้องที่สุด
ซึ่งหลาย ๆ ปัจจัยเหล่านี้ก็สามารถทำให้การนับวันคลาดเคลื่อนได้ ในช่วงที่มีการฝากครรภ์จึงต้องทำการตรวจภายในเพื่อดูขนาดมดลูกในช่วงไตรมาสแรก และยังต้องทำการตรวจปัสสาวะ ตรวจอัลตราซาวน์ เพื่อให้แน่ใจและสามารถประเมินอายุครรภ์ได้
เมื่อแพทย์มีการวินิจฉัยอย่างชัดเจนแล้วว่ามีการตั้งครรภ์เกินกำหนดจริง ๆ ก็จะต้องทำการตรวจภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ว่ามีจุดไหนน่ากังวลใจหรือไม่ เช่น ปริมาณน้ำคร่ำน้อยเกินไปหรือไม่ ความดันโลหิตของแม่ หรือการดิ้นของลูกก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน ถ้าดิ้นน้อยลงก็อาจจะเกิดความผิดปกติได้
เมื่อทำการตรวจทุกอย่างเรียบร้อย และไม่มีภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ แพทย์ก็จะเริ่มชักนำคลอดหรือเร่งคลอดทันทีเมื่อเตรียมความพร้อมของปากมดลูกเรียบร้อยแล้ว แต่ถ้าการชักนำคลอดตรั้งแรกล้มเหลว ก็จะเริ่มทำอีกครั้งภายใน 3 วัน หลังจากการชักนำคลอดครั้งแรก แต่ถ้าครั้งที่ 2 ยังคงล้มเหลว แพทย์จะมีการพิจารณาว่าจะทำการชักนำคลอดอีกครั้งหรือจะเปลี่ยนวิธีเป็นการผ่าคลอดแทน
การตั้งครรภ์เกินกำหนดนั้นเป็นเรื่องที่มีความเสี่ยงทั้งต่อตัวแม่ที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด และเด็กที่อยู่ในท้องอาจจะสำลักขี้เถ้าในครรภ์ ติดเชื้อและเกิดอาการปอดอักเสบรุนแรงได้ ยิ่งอยู่ในครรภ์เกินกำหนดนานเท่าใดก็ยิ่งมีโอกาสเสียชีวิตในครรภ์ได้มากเท่านั้น คุณแม่จึงควรไปฝากครรภ์และเข้ารับการตรวจสุขภาพตามคำแนะนำของแพทย์ให้สม่ำเสมอ ดูแลตัวเองทั้งทางร่างกายและจิตใจให้ดี เตรียมความพร้อมรอคลอดเจ้าตัวเล็กด้วยใจที่เป็นสุขก็จะช่วยให้การคลอดผ่านไปได้ด้วยดี