คนแก่นอนไม่หลับ ตื่นกลางคืน อย่าชะล่าใจ อาจมีโรคซ่อนเร้น [2024]

สาเหตุการนอนไม่หลับของผู้สูงอายุ 

เกิดความเปลี่ยนแปลงจากร่างกายเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น

เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นสภาพร่างกายก็จะค่อยๆ เสื่อมลง เช่นเดียวกับสมองที่เสื่อมสภาพลงเช่นกัน ซึ่งอาจส่งผลให้การนอนเปลี่ยนแปลงไปคือ

• ระยะเวลาการนอนกลางคืนจะลดลง
• ใช้เวลานานขึ้นเพื่อที่จะหลับ
• มีการตื่นกลางดึกบ่อยขึ้น
• ตื่นเช้ากว่าที่ควรจะเป็น       

หากผู้สูงอายุไม่มีอาการหาวง่วงนอนในกลางวัน ก็ถือว่าผู้สูงอายุได้นอนหลับเต็มที่ตามที่ร่างกายต้องการแล้ว แต่หากมีอาการง่วงนอนต้องหาสาเหตุอื่นเพิ่มเติมด้วย

เกิดจากโรคประจำตัว

โรคบางอย่างอาจกระทบกับการนอนได้อย่าง โรคเบาหวาน จะทำให้ปัสสาวะบ่อยและปริมาณปัสสาวะมาก โรคต่อมลูกหมากโต ที่จะต้องตื่นปัสสาวะดึกๆ ทำให้นอนหลับสนิทยาก  หรือบางคนอาจเกิดจากโรคกระดูกและข้อเสื่อม เช่น มีอาการปวดข้อ ปวดกระดูก นอกจากนี้ยังมีอาการเจ็บปวดที่เกิดจากอวัยวะภายในช่องท้อง เช่น ท้องผูก แน่นท้อง อาหารไม่ย่อย กรดไหลย้อน ทำให้ต้องตื่นขึ้นมากลางดึก และการเป็นผู้ป่วยติดเตียง หรือมีแผลกดทับจากการนอนนานๆ

ยาบางประเภท

ผู้สูงอายุอาจจะต้องรับประทานยารักษาโรคหลายประเภท ซึ่งบางประเภทอาจออกฤทธิ์ในระบบประสาทส่วนกลางหรือสมอง ทำให้ผู้สูงอายุมีอาการนอนไม่หลับอยู่บ่อยๆ เช่น การใช้ยานอนหลับนานๆ ยารักษาอาการสั่นเคลื่อนไหวช้าในโรคพาร์กินสัน ยารักษาโรคซึมเศร้า ยาเสตียรอยด์ หรือบางครั้งอาจเป็นส่วนผสมของยาบางชนิดเช่น alcohol ในพวกยาน้ำแก้ไอ หรือ caffeine ที่ผสมในยารักษาโรคหวัด เป็นต้น

ปัญหาสุขภาพจิต

เมื่ออายุเพิ่มขึ้นหลายคนมักเจอกับปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพจิต เช่น รู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่า รู้สึกหมดหวัง มีความเครียด ความกังวลสะสม รู้สึกเศร้า และคิดมาก รวมไปถึงภาวะซึมเศร้า ก็เป็นสาเหตุของการนอนไม่หลับและตื่นขึ้นแล้วไม่สามารถนอนต่อได้อีก

ความผิดปกติที่เกิดในช่วงของการนอน 

ผู้ที่มีภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ อาการนอนกรน ภาวะการละเมอ อาการขาอยู่ไม่สุขมีความผิดปกติของการเคลื่อนไหวแขนขาเป็นระยะๆ ส่งผลให้ระยะการนอนหลับสนิทลดลง

โรคทางสมอง

ผู้สูงอายุที่เริ่มมีปัญหาสมองเสื่อมในระยะแรกจะมีอาการนอนไม่หลับ เพิ่มจากอาการขี้หลงขี้ลืม ถามซ้ำๆ จำเหตุการณ์บางอย่างไม่ได้ หรือมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป

พฤติกรรมการใช้ชีวิต และสิ่งแวดล้อม

พฤติกรรมบางอย่างอาจส่งผลต่อการนอนได้เช่นกัน อย่างการงีบหลับในช่วงกลางวัน เนื่องจากไม่มีกิจกรรมให้ทำ การเข้านอนเร็วเกินไป การนอนบนเตียงแต่เล่นโทรศัพท์ ดูทีวี การขาดการออกกำลังกาย รวมถึงการดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลมที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนก่อนนอน นอกจากนี้ยังมีสิ่งแวดล้อมที่อาจรบกวนได้อย่าง มีเสียงรบกวน มีแสงสว่างมากเกินไป อุณหภูมิเย็น/ร้อน เตียงที่ทำให้นอนไม่สบาย อากาศถ่ายเทไม่สะดวก