เมื่ออายุเพิ่มขึ้น สุขภาพดวงตาของผู้สูงอายุย่อมมีการเปลี่ยนแปลง และอาจนำไปสู่ปัญหาสายตาที่รุนแรงได้หากไม่ได้รับการดูแลอย่างทันท่วงที สายตามีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ ดังนั้น นอกจากการตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอแล้ว การตรวจสอบและสังเกตความผิดปกติของสายตาถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยป้องกันและรักษาโรคทางตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับวิธีเช็คปัญหาสายตาและข้อควรระวังในการดูแลดวงตาสำหรับผู้สูงอายุ

ต้อกระจก

ต้อกระจกเป็นภาวะที่เลนส์แก้วตาซึ่งปกติมีลักษณะใส เกิดการขุ่นมัว ทำให้แสงไม่สามารถผ่านเข้าไปในตาได้อย่างเต็มที่ ส่งผลให้การมองเห็นลดลง โดยสาเหตุหลักมักเกิดจากความเสื่อมของเลนส์ตาตามวัย แต่ก็มีปัจจัยอื่นๆ ที่สามารถทำให้เกิดต้อกระจกได้ เช่น โรคเบาหวาน การได้รับรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากแสงแดดเป็นเวลานาน การสูบบุหรี่ การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ หรือการบาดเจ็บที่ดวงตา

เช็คสายตา คุณเป็นต้อกระจกหรือเปล่า?

ต้อกระจกอาจเริ่มสังเกตเห็นได้จากความผิดปกติเล็ก ๆ น้อย ๆ อย่างการมองเห็นภาพซ้อน สายตาสั้นมากขึ้น หรือสั้นน้อยลง อย่างที่ทำให้ผู้สูงอายุหลายรายเข้าใจว่า “สายตากลับ” วิธีง่าย ๆ คือลองสังเกตตัวเอง ถ้าหากมีปัญหาสายตาดังต่อไปนี้ แปลว่าคุณอาจเริ่มมีอาการของต้อกระจก

1. มองเห็นภาพมัวเหมือนมีหมอกหรือฝ้ามาบัง แม้จะอยู่ในที่ที่มีแสงสว่างเพียงพอภาพก็ยังไม่ชัดใสตามปกติ

2. สายตาไวต่อแสงจ้ามากขึ้น ถ้าหากอยู่ในที่ที่มีแสงสว่างปกติสำหรับคนทั่วไป โดยเฉพาะในตอนกลางคืนที่ต้องเปิดไฟ แล้วรู้สึกว่าแสงสว่างนั้นรบกวนการมองเห็น ทำให้มองลำบากจนต้องลดความสว่างของแสงลง

3. มองเห็นแสงไฟกระจาย เวลากลางคืนลองมองไปยังแสงไฟที่อยู่ห่างออกไป ว่าเห็นแสงไฟกระจายออกหรือไม่

4. มองเห็นสีผิดเพี้ยนไปจากเดิม เห็นความเข้มของสีผิดไปจากปกติ เช่น เห็นเหลืองเข้มเป็นเหลืองอ่อน หรือมองสีที่ใกล้เคียงกันผิดพลาด เช่น แยกสีของอกไก่กับเต้าหู้ไม่ออก เป็นต้น

ต้อหิน

ต้อหินเกิดจากความดันภายในลูกตาสูงกว่าปกติ ส่งผลให้เส้นประสาทตาค่อย ๆ เสื่อมลงและอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ต้อหินเป็นปัญหาสายตาที่มักถูกเรียกว่า “ขโมยการมองเห็น” เพราะในระยะแรกมักไม่มีอาการแสดงชัดเจน จนกระทั่งการมองเห็นเริ่มเสียหายไปแล้ว

เช็คสายตา คุณเป็นต้อหินหรือเปล่า?

ต้อหินไม่แสดงอาการในระยะเริ่มแรก การตรวจสุขภาพดวงตาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นเรื่องจำเป็น อย่างไรก็ตาม ถ้าหากสังเกตพบอาการต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์

1. ทัศนวิสัยแคบลง เพราะสูญเสียการมองเห็นโดยปกติจะเริ่มจากบริเวณรอบนอกก่อน แล้วค่อย ๆ กินบริเวณมากขึ้นเรื่อย ๆ

2. มีอาการปวดตา ตาแดง มองเห็นภาพมัว

3. มองเห็นแสงไฟเป็นวงแหวน หรือเห็นเป็นสีรุ้งรอบแสง

4. ในกรณีที่เป็นแบบเฉียบพลัน จะปวดตาอย่างรุนแรง ตาแดง และอาจมีคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย

จอประสาทตาเสื่อม

จอประสาทตาเสื่อมเป็นปัญหาสายตาที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป โรคนี้เกิดจากการเสื่อมของจุดกลางจอประสาทตา ซึ่งทำหน้าที่ในการมองเห็นรายละเอียดและสีสัน ทำให้การมองเห็นบริเวณกลางภาพลดลงหรือผิดปกติ แม้จะไม่ทำให้ตาบอดสนิท แต่ก็ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก

เช็คสายตา คุณเป็นจอประสาทตาเสื่อมหรือเปล่า?

อาการของจอประสาทตาเสื่อมอาจค่อย ๆ ปรากฏขึ้นและรุนแรงมากขึ้นตามระยะของโรค โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่

1. มองเห็นภาพบิดเบี้ยว สังเกตง่าย ๆ คือเมื่อมองกรอบประตูจะเห็นกรอบประตูโค้งหรือเป็นคลื่น

2. มองเห็นภาพไม่ชัด มีจุดดำหรือจุดบอดบริเวณตรงกลางของภาพที่มองเห็น

3. อ่านหนังสือ หรือทำกิจกรรมอื่น ๆ ที่ต้องมองเห็นรายละเอียดได้ลำบาก

4. มีปัญหาในการสังเกตความแตกต่างใบหน้าบุคคล

เบาหวานขึ้นตา

เบาหวานขึ้นตาเป็นปัญหาสายตาที่เกิดจากภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน เมื่อไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ ปล่อยให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานานๆ ทำให้หลอดเลือดในจอประสาทตามีน้ำตาลเข้าไปอุดตันจนผนังหลอดเลือดฝอยเสื่อมและเกิดการอักเสบ เมื่ออาการรุนแรงขึ้นก็จะมีอาการตาพร่ามัว จอประสาทตาหลุดลอกออก ทำให้สูญเสียการมองเห็น หรือจนถึงขั้นตาบอดสนิทได้

เช็คสายตา คุณเป็นเบาหวานขึ้นตาหรือเปล่า?

หากคุณเป็นผู้ป่วยเบาหวาน ควรหมั่นสังเกตการมองเห็น ถ้าหากมีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์

1. เห็นจุดสีดำหรือเงาดำลอยไปมาคล้ายหยากไย่ ซึ่งเป็นอาการของจอประสาทตาหลุดลอก

2. มองเห็นภาพบิดเบี้ยว เห็นกรอบประตูโค้ง แต่ไม่มีจุดบอดตรงกลางภาพ

3. แยกแยะสีได้ยากขึ้น

4. ภาพที่มองเห็นมืดเป็นแถบ ๆ หรือตามัวลง

สรุป

การดูแลสุขภาพดวงตาในผู้สูงอายุเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรละเลย การตรวจเช็คปัญหาสายตาเป็นประจำและสังเกตอาการผิดปกติจะช่วยป้องกันและรักษาโรคทางตาได้อย่างทันท่วงที อย่าละเลยสัญญาณเตือนใด ๆ เพราะการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีและมองเห็นโลกได้อย่างชัดเจนไปอีกนาน