ไข้หวัดธรรมดา เป็นยังไง ต่างจาก ไข้หวัดใหญ่อย่างไร[2024]

ไข้หวัดธรรมดา กับ ไข้หวัดใหญ่ ต่างกันยังไง

“ไข้หวัดธรรมดา และไข้หวัดใหญ่” เป็นโรคที่พบได้บ่อยในประเทศไทย โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว (มกราคม – มีนาคม) และฤดูฝน (มิถุนายน – ตุลาคม) จะพบการระบาดมากขึ้นเป็นพิเศษ เพราะมีอุณหภูมิความชื้นเพิ่มขึ้น เชื้อโรคเจริญเติบโตได้ดีและยังแพร่เชื้อได้ง่าย

แม้ทั้งสองโรคนี้จะเป็นโรคติดต่อทางเดินหายใจเหมือนกัน มีอาการเริ่มต้นคล้ายกันแต่โรคไข้หวัดใหญ่จะมีอาการรุนแรงและอาจะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายที่ส่งผลถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว

เพราะฉะนั้นมาทำความความเข้าใจเกี่ยวกับ ไข้หวัดธรรมดา vs ไข้หวัดใหญ่ กันให้มากขึ้น อาการแบบไหนเรียกไข้หวัดใหญ่? ภาวะแทรกซ้อนที่ควรเฝ้าระวังมีอะไรบ้าง? มีวิธีป้องกันและรักษาอย่างไร? เพื่อเตรียมตัวรับมือและดูแลตนเองและคนในครอบครัวให้ห่างไกลจากโรคนี้กันค่ะ

ไข้หวัด (Common Cold) เป็นอย่างไร?

ไข้หวัดเป็นโรคติดเชื้อที่พบได้บ่อย สามารถเกิดได้ตลอดทั้งปี มีสาเหตุเกิดจากการติดเชื้อไวรัสซึ่งมีหลายสายพันธุ์ มีความรุนแรงไม่มากเมื่อเทียบกับไข้หวัดใหญ่ และสามารถหายได้เองใน 2-5 วัน ติดต่อกันทางน้ำมูก น้ำลาย เสมหะ และการหายใจเอาเชื้อที่กระจายจากการ ไอ จาม เข้าสู่ร่างกายจนกลายเป็นไข้หวัดได้ค่ะ

อาการของไข้หวัด

มีไข้ต่ำ ไม่เกิน 38 องศาเซลเซียส หรือไม่มีไข้
มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และอ่อนเพลียเล็กน้อย
น้ำมูกไหล คัดจมูก หายใจไม่สะดวก
ไอ จาม เจ็บคอในระยะแรกเริ่ม
เจ็บหน้าอก แต่ไม่รุนแรง
ระคายเคืองตา หรือมีตาแดง

สำหรับผู้ใหญ่อาจไม่มีไข้ มีเพียงอาการคัดจมูก มีมูกน้ำมูกใสไหลนาน 10 – 14 วัน (ยกเว้นผู้ที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคทางการหายใจ อาจมีอาการรุนแรงมากกว่า)

อาการแทรกซ้อนของไข้หวัดธรรมดา

แม้โรคไข้หวัดจะมีอาการรุนแรงน้อยกว่าไข้หวัดใหญ่และสามารถหายได้เอง แต่ก็อาจจะมีอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงได้เช่นกัน

เพราะเมื่อป่วยเป็นไขเหวัด ระบบภูมิคุ้มกันจะอ่อนแอลง ทำให้แบคทีเรียมีโอกาสแพร่เชื้อร่วมกับเชื้อไวรัส จึงทำให้เกิดเป็นอาการแทรกซ้อนอย่าง ทอนซิลอักเสบ ไซนัสอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบได้ และสำหรับเด็กเล้กอาจทำให้เกิดอาการชัก หรือวิงเวียนศีรษะเนื่องจากอวัยวะควบคุมการทรงตัวที่อยู่ภายในหูอักเสบหรือที่เรียกว่า “หวัดลงหู”

อาการที่ควรรีบมาพบแพทย์

มีน้ำมูกหรือเสลดข้นสีเหลือง หรือเขียว ซึ่งเกิดจากการอักเสบแทรกซ้อนของเชื้อแบคทีเรีย
เจ็บหน้าอกรุนแรง หายใจเหนื่อย หอบ หมดสติ โดยมักเกิดในผู้สูงอายุหรือผู้มีโรคประจำตัว
มีอาการท้องเดินหรือถ่ายเป็นมูก ถ้ามีอาการเกิน 4 วันอาจพบเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน

การรักษา ไข้หวัดธรรมดา

อาการไข้หวัดที่ไม่รุนแรง สามารถรักษาได้ตามอาการ เช่น การรับประทานยาบรรเทาอาการปวดลดไข้พาราเซตามอล และยาแก้ไอ และการดูแลสุขภาพ พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมาก

ไข้หวัดใหญ่ (Influenza) เป็นอย่างไร?

ไข้หวัดใหญ่ อาการมักเกิดขึ้นอย่างฉันพลันและรุนแรงกว่าไข้หวัดธรรมดา และมีโอกาสที่จะเกิดอาการแทรกซ้อนที่ร้ายแรงถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอด โรคเบาหวาน โรคไต โรคเอดส์ เมื่อป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ควรพบแพทย์ทันที

ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจอย่างเฉียบพลันที่เกิดจาก เชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา (influenza virus) หรือไวรัสไข้หวัดใหญ่ ซึ่งมีหลายสายพันธุ์ ติดต่อได้จากน้ำมูก น้ำลาย เสมหะ และการหายใจเอาเชื้อที่กระจายจากการ ไอ จาม เข้าสู่ร่างกายเช่นเดียวกับไข้หวัด

สายพันธุ์ของเชื้อไข้หวัดใหญ่

สาเหตุของไข้หวัดใหญ่ เกิดจากไวรัส ซึ่งมี 3 ชนิด คือ

สายพันธุ์ A ตัวอย่างเช่น H1N1 และ H3N2 ซึ่ง 2 สายพันธุ์นี้ เป็นสายพันธุ์ที่พบบ่อยที่สุดทั่วโลก
สายพันธุ์ B มาจากเชื้อตระกูล Victoria และ Yamagata โดยอาการมักไม่รุนแรงเท่าสายพันธุ์ A
สายพันธุ์ C พบได้น้อยมาก โดยหากติดเชื้อสายพันธุ์นี้ มักไม่แสดงอาการ หรือมีอาการไม่รุนแรง

อาการของไข้หวัดใหญ่

อาการแรกเริ่มจะมีอาการคล้ายไข้หวัด แต่จะรุนแรง และมีอาการร่วมมากกว่า ดังนี้

มีไข้สูง 39-40 องศาเซลเซียส ประมาณ 2 – 4 วัน
หนาวสั่น และเหงื่อออก
ปวดเมื่อยตามตัวมาก และอ่อนเพลีย
เจ็บคอและไอแห้ง โดยอาการไอจะรุนแรงกว่าไข้หวัดธรรมดา
คัดจมูก น้ำมูกไหล และจาม
มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน และท้องเสีย

*ข้อควรระวัง* หากมีอาการเสี่ยงคล้ายไข้หวัดใหญ่ ไม่ควรซื้อยากลุ่มแอสไพรินมารับประทานเด็ดขาด เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายต่ออวัยวะภายใน โดยเฉพาะตับและสมอง ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด

อาการแทรกซ้อนของไข้หวัดใหญ่

ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อย ได้แก่ หูชั้นกลางอักเสบ ไซนัสอักเสบ หลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ ซึ่งภาวะภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อย ได้แก่ เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ปลายประสาทอักเสบ

หมั่นสังเกตอาการหากมีไข้สูงหลายวันไม่ทุเลาลง พร้อมมีอาการร่วมน่าสงสัยของไข้หวัดใหญ่ ควรรีบพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยและเฝ้าระวังทันที เพราะอาจทำให้อันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้

กลุ่มที่เสียงต่อการเสียชีวิตจากโรคไข้หวัดใหญ่

ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
ผู้ที่มีโรคเรื้อรังประจำตัว เช่น โรคปอด โรคหัวใจ โรคไต เบาหวาน ภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคเอดส์ เป็นต้น
เด็กที่อายุน้อยกว่า 2 ปี
ผู้ที่ทานยาแอสไพรินเป็นเวลานาน
หญิงที่ตั้งครรภ์ในฤดูกาลที่มีไข้หวัดใหญ่ระบาด และมีอายุครรภ์ตั้งแต่ 12 สัปดาห์ขึ้นไป
ผู้ที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 100 กิโลกรัม หรือดัชนีมวลกายตั้งแต่ 35 กิโลกรัมต่อตารางเมตร
ผู้พิการทางสมอง การดูแลป้องกันตนเองอาจทำได้ไม่ดีเท่าคนทั่วไป ทำให้มีโอกาสเจ็บป่วยได้ง่าย

การป้องกันไข้หวัดใหญ่

หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับคนที่ป่วยเป็นไข้หวัด
ล้างมือให้สะอาดบ่อย ๆ ด้วยสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะก่อนและหลังรับประทานอาหาร
หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสใบหน้าของตนเองโดยไม่จำเป็น
ดูแลร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ ด้วยการพักผ่อนให้เพียงพอ ทานอาหารที่มีประโยชน์ถูกหลักอนามัย และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
โรคไข้หวัดใหญ่สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนปีละครั้ง โดยการฉีดวัคซีนจะช่วยลดโอกาสติดเชื้อแล้ว และยังช่วยลดอาการรุนแรงและภาวะแทรกซ้อนอันตรายของโรคได้อีกด้วย ในปัจจุบันแนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยเฉพาะสำหรับเด็ก ผู้สูงอายุ และกลุ่มเสี่ยง

วิธีรักษาไข้หวัดใหญ่

สำหรับผู้ที่ป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ อาการไม่รุ่นแรงและไม่ได้เป็นกลุ่มเสี่ยงสามารถรักษาตามอาการได้ เช่น รับประทานยาลดไข้ ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตามตัว รับประทานยาลดน้ำมูก ยาละลายเสมหะเมื่อมีน้ำมูก ดื่มน้ำให้เพียงพอ (ไม่ควรรับประทานยาแอสไพรินเด้ดขาด) แต่สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการไข้หวัดใหญ่รุนแรง แนะนำให้รีบพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยอาการอย่างใกล้ชิด

รวมเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการไข้หวัดธรรมดา vs ไข้หวัดใหญ่